Lịch sử hang động Phong Nha

Phong Nha-Kẻ Bàng có một hệ thống gồm khoảng 300 hang động lớn nhỏ. Các hang động ở đây có tổng chiều dài hơn 80 km nhưng mới chỉ được thám hiểm 20 km, trong đó 17 km ở khu vực Phong Nha và 3 km ở khu vực Kẻ Bàng.

Về lịch sử khám phá hang động thì theo các văn tự khắc trên vách đá bằng ngôn ngữ Chăm Pa cổ cho thấy động Phong Nha đã được người Chăm phát hiện từ thời xa xưa khi vùng đất này còn thuộc Vương quốc Chăm Pa. Đến cuối thế kỷ XIX, Léopold Michel Cadière, một linh mục người Pháp khám phá các chữ viết của người Chăm và ông đã suy tôn Phong Nha là "Đông Dương đệ nhất động".

	Đường vào hệ thống hang động Phong Nha

Năm 1935, một người dân địa phương tình cờ phát hiện ra một động khô có cửa động nằm cách cửa động Phong Nha 1000 m, trên độ cao 200 m, gọi là động Tiên. Động này nằm trong khối núi đá vôi Kẻ Bàng thuộc xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch, có cảnh quan kỳ vĩ không kém động Phong Nha nhưng lại không có sông ngầm.

Năm 1990, Đại học Tổng hợp Hà Nội đã cùng với Hiệp hội nghiên cứu hang động Anh tiến hành cuộc khám phá lần đầu, do Howard Limbert chỉ huy. Nhóm này đã hoàn tất nghiên cứu động Vòm.

	Cửa vào hang động

Năm 1992, cuộc thám hiểm lần hai đã khám phá 7.729 m thuộc động Phong Nha, 13.690 m thuộc động Vòm và các hang động lân cận.

Đến cuộc thám hiểm lần 3 vào năm 1994 đã khám phá và nghiên cứu 20 hang động với tổng chiều dài 70 km hang động, trong số đó có 17 hang động tại khu vực Phong Nha và 3 hang động tại khu vực Kẻ Bàng.

	Lung linh thạch nhũ trong hang động

Năm 2005, Hội hang động Anh phát hiện một hang động khô, đặt tên Động Thiên Đường, lớn nhất và đẹp nhất tại Phong Nha-Kẻ Bàng. Cho đến nay, các nhà khoa học đã khảo sát 44,5 km hang động nhưng du khách bình thường chỉ có thể vào được 1500 m.

Có thể nói, các kết quả thám hiểm, nghiên cứu này đã mang đến một sự hiểu biết toàn diện về hệ thống hang động ở Phong Nha-Kẻ Bàng và là cơ sở cho việc bảo vệ, quy hoạch và phát triển du lịch tại nơi đây.

Thanh Nguyên (Tổng hợp)